استفاده از لیزر و نور در درمان جوش :

از نور وگرما از زمان‌های قدیم برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده شده است.

 با پیش‌رفت علم فیزیک وساخت دستگاهای نوری جدید مثل لیزر و لامپ‌های تک رنگ (تک طول موج) امکان استفاده بیشتر از نور در درمان بیماری‌های  پوستی فراهم آمد.

   فیزیک نور: نور خورشید، مخلوطی از رنگ‌ های مختلف است. هر رنگ نور، طول موج مخصوصی دارد. اگر منشوری را در مقابل نور خورشید قرار دهیم، رنگ‌ های مختلفی ایجاد می‌شود. طول موج‌ هایی که  رنگ آبی تا بنفش ایجاد می‌کنند  با چشم انسان قابل رؤیت هستند. طول موج‌های پایین‌تر از نور آبی را اشعه ماورا بنفش و طول موج‌های بالای نور قرمز را اشعه مادون قرمز مینامند.

 یک اصل مهم علمی:

 هر ملکول بر اساس خواص ساختمانی خود، یک طول موج از نور را بیشتر از بقیه جذب می‌کند. با جذب انرژی، طول موج ملکول فوق گرم می‌شود و اثرات شیمیایی به وجود می‌آورد. برای درمان جوش صورت سه نوع مختلف درمان نوری وجود دارد.

?- نور معمولی تک طول موج (Narrow band):

 این نور از لامپی ساطع می‌شود که برخلاف لامپ‌ های معمولی فقط یک  طول موج خاص را تولید می‌کند.  نظیر لامپ نور آبی که فقط نور آبی با طول موج ??? را از خود ساطع می‌کند، یا لامپ نور قرمز که  طو ل موج ??? را تولید می‌کند. (این لامپ ‌ها با لامپ‌ های مهتابی که روی آن‌ها رنگ قرمز یا آبی می‌زنند تفاوت دارند.)

?- لیزر: LASER

همان نور معمولی است که خواص فیزیکی آن‌را تغییر داده‌اند، به این  ترتیب که اولاً تک طول موج است، ثانیاً فقط در یک مسیر مستقیم حرکت می‌کند و برخلاف نور  معمولی پراکنده نمی‌شود، ثالثاً پر انرژی است.

?- فتودینامیک تراپی: Photodynamic Therapy

 می‌تواند با نور معمولی یا نور لیزر باشد. در این روش بر پوست ماده‌ای می‌مالند که پوست را به نور حساس می‌کند و موجب واکنش شیمیایی می‌شود.

الف- نور معمولی: یک نمونه از دستگاه‌ هایی که نور معمولی تک طول موج از خود ساطع می‌کند در شکل زیر دیده می‌شود. این دستگاه حاوی لامپ‌ های آبی با طول موج ??? و لامپ ‌های قرمز با طول موج ??? است.

باکتری دخیل در به وجود آمدن آکنه (p.acne) ماده‌ای به نام پورفیرین می‌سازد که با طول موج ??? وسیله پورفیرین جذب می‌شود که به تخریب باکتری می‌انجامد. طول موج ??? نیز اثرات ضدالتهابی دارد و التهاب ضایعات آکنه را کم می‌کند. این نور باید تا ?ماه و هر روز به مدت ?? دقیقه روی صورت تابانده شود.

 شایان ذکر است که بعد از سه ماه از جوش ‌های صورت به میزان ??% کم می‌شود.

ب- لیزر: برای درمان جوش چندین نوع مختلف دستگاه ‌های لیزر وجود دارد.

 با استفاده از دستگاه لیزر PDL (طول موج ???)  با یک جلسه درمان ??%  بهبودی حاصل می‌شود و این بهبودی تا سه ماه دیگر ادامه می‌یابد.

 لیزر دیود با طول موج mm ???? نیز در درمان جوش صورت موثر است. انرژی این لیزر توسط مولکول های آب در لایه میانی پوست  جذب می‌شود  و با ایجاد گرما به غده‌های چربی پوست آسیب می‌رساند و بدین ترتیب ضایعات جوش صورت را کاهش می‌دهد.

ج- فتو دینامیک تراپی: در این روش بر پوست ماده‌ای می‌مالند که پوست را به نور حساس می‌کند. این ماده، داخل سلول‌های چربی پوست تجمع می‌یابد و به دنبال تابش اشعه با طول موج مخصوص فعال می‌شود و تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن می‌کند.رادیکال‌های آزاد اکسیژن منجر به کاهش ضایعات جوش صورت می‌شوند. این روش نسبت به لیزر ایجاد تحریک وقرمزی بیشتری می‌کند اما اثر آن به مدت طولانی تر باقی می ماند.

نتیجه‌گیری:

 استفاده از روش‌های درمانی نور ولیزر در درمان جوش  صورت مؤثر است. این روش‌ها  مورد تاًیید سازمان غذایی دارویی امریکا (FDA) هستند. اثر درمان‌های نوری در درمان جوش صورت معادل درمان‌های دارویی فعلی جوش صورت است، اما عوارض داروهای خوراکی را ندارد و بیمار مجبور نیست در طول روز چندین مرتبه دارو مصرف کند. استفاده از دستگاه‌های نوری و لیزر آسان است.

درم ابریشن Dermabrasionاز زمانهای دور افراد مبتلا به جوشگاه یا اسکار در صورت دنبال راهی برای درمان آن بوده اند. جوشگاه یا اسکار همان فرورفتگی های ناشی از جوش در صورت است.این فرورفتگی ها گاهی بدنبال آبله مرغان یا سالک ویاضربه وتصادف ایجاد می شوند.

جوشگاه یا اسکار انواع مختلف دارد. یکی از بهترین درمانهای اسکار درم ابریشن است

درم ابریشن عبارت است از  تراشیدن صورت.  با وسایل مخصوصی سطح پوست را تراش میدهند. زخمی یکنواخت وسطحی ایجاد می شود.در عرض یک هفته بدن انسان زخم را ترمیم کرده و با پوستی نو جایگرین می کند.

 چه موقع درم ابریشن فایده دارد؟

 در گذشته درم ابریشن فقط برای جوشگاه ها وفرورفتگی های ناشی از جوش  و آبله مرغان کابرد داشت.اما امروزه برای درمان چین وچروک، لکه های ناشی از بالا رفتن سن، خالکوبی و اسکار وجوشگاه های ناشی ار تصادف بکار می رود.

 کارهای قبل از عمل درم ابرشن چیست؟

بیمار توسط پزشک معاینه می شود. منافع ومضرات عمل درم ابریشن برای بیمار شرح داده میشود.عکس از صورت بیمار گرفته میشود(برای مقایسه با نتیجه بعداز عمل). لازم است بیمار در عرض چند ماه قبل از عمل مواجهه طولانی با آفتاب نداشته و برنزه نکرده باشد.در صورتی که بیمار چند ماه قبل از عمل از کرمهای ترتینوئین استفاده کرده باشد، نتیجه عمل بهتر و شانس عوارض کمتر خواهد بود. همچنین لازم است

بیمار برای پیشگیری از تبخال از چند روز قبل تا چند روز بعداز عمل قرص آسیکلوویر مصرف کند.

 عمل درم ابریشن چگونه انجام میشود؟

 درم ابریشن در مطب یا کلینیک قابل انجام است.احتیاج به بستری ندارد. صورت بیمار با تزریق ماده بیجس کننده بی حس میشود.سپس صورت بیمار را ضد عفونی می کنند.عمل درم ابریشن یا تراشیدن پوست هم با دستگاه وهم با دست قابل انجام است. انجام درم ابریشن با دست ارجح است. زیرا میزان تراشیدن پوست با دست قابل کنترل تر می باشد. 

بعد از عمل درم ابریشن چه اتفاقی می افتد؟

 برای چند روز پوست مثل یک آفتاب سوختگی شدید است.در این دوران بیمار باید روزانه چند بارصورت را شسته واز پمادهای تجویز شده استفاده کند.همچنین باید از آفتاب به شدت اجتناب کند. بهبودی زخم ایجاد شده بطور معمول ده روز طول میکشد.

 پوست تازه تشکیل شده در ابتدا صورتی ویا قرمز است.این پوست در عرض هشت تا دوازده هفته به رنگ طبیعی باز می گردد.در طی این مدت بیمار می تواند از لوازم آرایش و کرمهای پوشاننده استفاده کند. همچنین باید از آفتاب به شدت اجتناب کند.

چه عوارض احتمالی بعداز درم ابریشن وجود دارد؟

قدرت ترمیم وباز سازی پوست در افراد مختلف متفاوت است.به عبارت دیگر برخی خوش زخم وبرخی بد زخم هستند.ممکن است لک تیره و یا لک روشن بعداز درم ابر یشن ایجاد شود.افرادیکه بدنبال هر زخمی دچار لک تیره می شوند از شانس بیشتری برای این عارضه برخوردارند.لکه های تیره با دارو قابل درمان هستند.

 مانند هر زخم دیگری احتمال بوجود آمدن گوشت اضافه بعداز ترمیم زخم درم ابر یشن وجود دارد.این خطر در افرادیکه سابقه این عارضه را دارند بالاتر است.بهر حال در صورت بروز این عارضه راه حل درمانی وجود دارد. 

محدودیتهای درم ابریشن کدامند؟

 درم ابریشن برای هر جوشگاهی مناسب نیست.لازم است برای برخی از جوشگاهها قبل از درم ابریشن اقدامات دیگری انجام شود.مثلاً در مورد جوشگاه های عمیق بهتر است قبل از درم ابریشن عمل ساب سیژن و یا پانچ الویشن انجام شود.

 تکرار عمل درم ابریشن به فاصله شش ماه الی یک سال نتایج بهتری می دهد.

 بیمار می تواند تا هجده ماه بعداز عمل همچنان انتظار بهبودی بیشتر را داشته باشد.

ترتینوئین  (کترل لوکاسید) -  آکنه مایسن پلاس

همگی نامهای مختلف یک دارو هستند.نام علمی این دارو ترتینوئین است. ترتینوئین از ویتامینA  ساخته می شود. ترتینوئین به شکل کرم مالیدنی به کار میرود. مهمترین دارو در درمان جوش صورت است. ترتینوئین، دانه های ریز سر سفید یا سر سیاه (کمدونها) را از بین می برد.همچنین مانع بوجود آمدن کمدونها می شود. جوشهای بزرگ وقرمز از کمدونها بوجود می آیند.بنا براین ترتینوئین اساس درمان جوش است.

 تحمل پوست افراد مختلف نسبت به ترتینوئین فرق میکند. باید با کم وزیاد کردن مقدار مصرف ترتینوئین در هر نوبت به مقدار ایده ال دست یافت. طوری که مختصر پوسته ریزی ایجاد شود. بهتر است شروع مصرف به اندازه یک عدس از کرم به همه صورت یک شب در میان باشد.بتدریج پوست به ترتینوئین عادت می کند.

در این موقع باید مصرف ترتینوئین را افزایش داد.

افرادیکه پوست خشک دارند، به ترتینوئین حساس ترند.این افراد بهتر است در طول روز از یک مرطوب کننده استفاده کنند.ترتینوئین پوست را به نور حساس میکند. بنابراین در طول روز باید از یک ضدآفتاب مناسب استفاده شود.به همین دلیل ترتینوئین باید شبها استفاده شود.

 پوست برخی از افراد نسبت به ترتینوئین بسیار حساس است. ترتینوئین بمدت نیم ساعت هر شب روی پوست اینها کافی است.

ترتینوئین علاوه بر اثرات ضد جوش اثرات روشن کنندگی وضد چروک نیز برای صورت دارد. بنابراین در ازبین بردن لکه های ناشی از جوش مؤثر است.

ثابت شده مصرف طولانی مدت ترتینوئین هیچگونه عارضه ای ندارد.

ترتینوئین مانع بوجود آمدن کمدونها می شود،بنابراین برای جلوگیری از عود جوش بهترین دارو است.

عوامل درمانی:

اولین قدم در درمان اکنه، تعیین شدت بیماری است. شمارش تعداد جوش ها روش مناسبی جهت تعیین شدت آکنه نمی باشد، زیرا ممکنست چند عدد آکن? بزرگ و کیستیک بیشتر از تعداد زیادی آکن? ریز و غیر التهابی، زیبایی را تحت تاثیر قرار دهد.

عوامل درمانی موضعی و خوراکی در مراحل مختلفی از پیدایش آکنه عمل کرده و اثر بخشی دارند که می توان آنها را به تنهایی و یا به صورت ترکیبی به کار برد. در بیشتر موارد، ترکیب دو یا سه دارو کفایت می کند و چنانچه پس از ?-? هفته درمان، آکنه بهبود پیدا نکرد، باید روش درمانی عوض شود نه اینکه داروی جدید اضافه گردد. یک نکت? مهم اینست که بیمار بداند درمانهای موضعی، بیشتر جهت پیشگیری از ایجاد آکنه های جدید است و اغلب اثر چندانی روی جوش های موجود ندارد. بنابراین باید درمان موضعی برای تمام قسمت هایی که احتمال بروز آکنه دارند، انجام گیرد.

ـ ترتینوئین : ( Retin – A ) :

که رتینوئیک اسید یا اسید ویتامین A نیز نامیده می شود، داروی انتخابی برای آکن? خفیف غیر التهابی می باشد. این دارو در اشکال محلول، ژل و کرم موجود است. مکانیسم عمل، افزایش روند ساخت سلولی و کاهش چسبندگی بین سلول های کراتینیزه است. استفاد? مداوم موضعی، منجر به خشک شدن پوست و نازک شدن لای? شاخی شده و پوست را نسبت به آفتاب سوختگی، باد، سرما، خشکی و مواد تحریک کننده مانند الکل و صابون حساس می کند. ترتینوئین، یکبار در روز به صورت یک لای? نازک روی پوست مصرف می شود. اکثر بیماران تا هفت? نهم الی دوازدهم بهبود می یابند. برخی بیماران، هرگز با ترتینوئین سازگار نمی شوند که چنانچه تا ?-? هفته ادامه یابد، باید درمان دیگری را انتخاب کرد.

ـ بنزوئیل پراکسید :

اثر عمد? آن ضد باکتریایی است و بیشتر از همه روی آکنه های التهابی، کیستیک و عفونی تاثیر دارد. بنزوئیل پراکسید، به صورت ژل ( با بنیان آب، الکل، استون یا صابون ) موجود است. این دارو، اثر خود را به صورت خشـک کنندگی و پوسته ریزی نشان می دهد. اکثر بیماران طـی چند روز اول درمان، دچار قرمزی پوست و واکنش شده و معمولاً ظرف یک تا دو هفته سازگاری پیدا می کنند.

ـ داروهای خشک کننده و پوسته دهنده :

این مواد جزء قدیمی ترین  شیوه ها برای درمان آکنه می باشند. اسید سالسیلیک، رزورسینول و گوگرد، از ترکیبات موجود در این گروه هستند.

ـ آنتی بیوتیک های موضعی :

 اکثر این لوسیون ها بنیان الکلی دارند. اریترومایسین و کلیندا مایسین از آنتی بیوتیک های رایج مصرفی هستند که برای آکنه های معمولی یا عفونی خفیف مفیدمی باشند.

ـ آنتی بیوتیک های خوراکی :

برای درمان انواع آکنه به کار گرفته می شوند. از این دسته می توان به تتراسایکلین، داکسی سایکلین، اریترومایسین، آمپی سیلین، سفالکسین، مینوسیکلین و … اشاره کرد که عمدتاً به صورت دو بار در روز مصرف میگردند. تجربه نشان داده است که مصرف طولانی آنتی بیوتیک های خوراکی بی خطر است. ولی هر یک از این آنتی بیوتیک ها ممکنست با اثرات نامطلوبی چون عدم تحمل گوارشی، حساسیت، سرگیجه و غیره همراه باشد. معمولاً شروع دارو با دوز بالا و کم کردن آن پس از کنترل بیماری، نتایج بالینی بهتری به دنبال دارد. این هدف معمولاً طی چند هفته تا چند ماه حاصل می شود.

ـ داروهای آنتی آندروژن :

این درمان برای آن دسته از مبتلایان که نشانه های بالینی افزایش آندروژن را دارند، به کار می رود. سه دست? دارویی برای تنظیم سیستم هورمونی و درمان آکنه استفاده می شود: استروژن ها برای سرکوب آندروژن تخمدانی ( مانند داروی ضد بارداری خوراکی )، کورتیکواستروئیدها برای سرکوب آندروژن غد? فوق کلیه ( مانند دگزامتازون یاپردنیزون ) و آنتی آندروژن ها برای عمل در سطح محیطی ( مانند اسپیرنولاکتون )

روآکوتان :

 ایزوترتینوئین ( B-cis رتینوئیک اسید ) با نام تجارتی آکوتان، مؤثرترین داروی در دسترس جهت درمان آکن? التهابی و کیستیک می باشد که طی ?? سال گذشته، انقلابی در درمان آکن? شدید ایجاد نموده است. این دارو تمام عوامل اصلی دخیل در ایجاد آکنه را تحت تاثیر قرار داده و به شکل چشمگیری سبب کنترل آکنه و دوره های طولانی مدت بهبود می شود. بیماران دچار آکنه های شدید و به خصوص انواع کیستیک آن، آکن? التهابی متوسط که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهد، ایجاد اسکار به دنبال آکنه، چرب بودن بیش از حد پوست و انواع غیر معمول یا بد فرم آکنه که در فرد ایجاد افسردگی می نماید، موارد انتخابی برای شروع روآکوتان هستند. روآکوتان تشکیل چربی توسط غدد سباسه، باکتری های پوست و نیز میزان التهاب را کاهش می دهد. در صورتیکه درمان به موقع آغاز گردد، از تشکیل اسکارهای شدید ناشی از آکنه های کیستیک نیز جلوگیری به عمل خواهد آمد.
 

روآکوتان به صورت کپسول های ?? و ?? و ?? میلی گرمی تهیه شده است. دوز مصرفی آن mg ?-?/? به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن در روز و طول درمان معمولاً ?? هفته می باشد. آغاز اثر درمانی روآکوتان بعد از ? هفته است و معمولاً ??% بیماران ظرف مدت ? ماه بهبود می یابند. در صورتیکه به دور? دوم درمان احتیاج باشد، باید حداقل به مدت ? هفته بین این دو دوره فاصله گذاشت. چرا کـه بعضی از این بیماران بـه دنبال قطع روآکوتان، بتدریجشروع به نشان دادن علایم بهبودی می نمایند.

ماد? فعال روآکوتان، از طریق دستگاه گوارش جذب شده و در صورت مصرف همزمان روآکوتان با شیر یا غذای چرب، میزان جذب آن افزایش می یابد. حدود سه ساعت بعد از دریافت mg?? روآکوتان، متوسط غلظت خونی آن به ng???-??? در سی سی می رسد. نیمه عمر حذف آن بین ??-?? ساعت است که عمدتاً از طریق صفرا صورت می گیرد.

با توجه به اثرات جانبی مصرف روآکوتان که بیش از ?? مورد  می باشد، باید مصرف آن تنها به مواردی محدود شود که فرد مبتلا به آکن? ندولر متعدد، به سایر درمان های رایج، مثل آنتی بیوتیک سیستمیک پاسخ نمی دهد. ( ندول ها، ضایعات التهابی با قطر بیش از ? میلی متر هستند که ممکنست دچار عفونت یا خونریزی گردند. )

عوارض دارو :

هر بیمار کاندید مصرف روآکوتان، باید کاملاً در مورد عوارض احتمالی آن مطلع گردد. بیشتر عوارض، وابسته به دوز هستند. شایع ترین عوارض روآکوتان، عوارض خفیف تر آن شامل: خشکی پوست به ویژه ناحی? صورت و لب ها که ممکنست با خارش و پوسته ریزی مختصر همراه باشد، قرمزی پوست، خشکی گلو که می تواند منجر به خشونت صدا گردد، خشکی غشاء مخاطی داخل بینی که گاهی با خونریزی توأم است، خشکی و تحریک پذیری چشم ها که ممکنست در آن دسته از بیماران که از لنز تماسی استفاده می نمایند، مشکل ایجاد کند، دردهای عضلانی که در اینصورت باید از ورزش های شدید اجتناب نمود، افزایش موقت ریزش مو و . . . می باشند.

دست? دوم، عوارض جدی تر ناشی از این دارو بوده که خوشبختانه شیوع کمتری دارند. شامل سر درد، احساس گیجی، ضعف، بیحسی، خستگی،  خواب آلودگی، تهوع و استفراغ، تعریق، تغییرات سیکل قاعدگی، تغییرات بینایی، کاهش شنوایی، اختلال تمرکز، کاهش اشتها و وزن، زردی، مشکلات کبدی، کم خونی، تشنج، خشکی مفاصل و عضلات، بیماری التهابی روده، تغییرات خلق ( شامل افسردگی، اختلالات روحی و رفتاری که در موارد نادر به افکار و اقدام به خود کشی می انجامد )، عفونت های سیستمیک یا موضعی ( نظیر عفونت بافت احاطه کنند? بستر ناخن )، افزایش پیگمانتاسیون پوستی، تورم غدد، التهاب ملتحمه، دیستروفی ناخن، حساسیت به نور، دفع خون یا پروتئین در ادرار، التهاب عروقی، تغییرات سطح گلوکز خون (به ویژه در بیماران دیابتی )، افزایش سطح اسید اوریک خون که می تواند در مقادیر بالا، عملکرد کلیه را مختل نموده و یا در افراد مبتلا به نقرس سبب بروز حمل? جدید شود، کاهش سلول های خونی که کم خونی، تسهیل کبود شدگی و خونریزی و نیز افزایش استعداد ابتلا به عفونت را به دنبال دارد و . . .

ـ اثرات سمی روی کبد :

عملکرد کبد باید قبل و نیز یکماه بعد از شروع درمان، توسط تست های کبدی چک شده و سپس هر ? ماه یکبار تکرار گردد. 

مواردی از هپاتیت بالینی و نیز افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی در تقریباً ??% افرادی که تحت درمان با روآکوتان هستند، دیده می شود. گاهی اوقات حین ادام? مصرف دارو و یا با کاهش دوز آن، سطح این آنزیم ها به حد نرمال برمی گردد. چنانچه سطح آنزیم های کبدی به حد نرمال برنگشته و یا شک به بروز هپاتیت وجود داشته باشد، باید دارو را قطع و به بررسی علت آن پرداخت.

ـ ناراحتی های روانی :

 روآکوتان می تواند منجر به بروز افسردگی، سایکوز و به صورت نادر تفکر خودکشی یا مبادرت به خودکشی شود. مکانیسم این وقایع هنوز شناخته نشده است. چنانچه این علایم، حین روآکوتان تراپی آشکار شوند، تنها قطع دارو کافی نیست و باید ارزیابی بیشتری صورت گیرد.

ـ افزایش خوش خیم فشار داخل جمجمه :

مصرف روآکوتان با افزایش فشار داخل جمجمه همراه بوده است. نشانه های اولی? آن سردرد، تهوع، استفراغ و اختلال بینایی هستند . بیمارانی که دچار این علایم می شوند، باید از لحاظ تورم دیسک بینائی معاینه و در صورت مثبت بودن نتیجه، روآکوتان سریعاً قطع و به نورولوژیست ارجاع داده شوند.

ـ کدورت قرنیه :

در صورت بروز هرگونه مشکل بینایی در زمان مصرف این دارو، باید مصرف آنرا قطع کرده و حتماً معاین? چشمی صورت گیرد. موارد مشاهده شده از کدورت قرنیه، اکثراً در پیگیری ?-? هفته بعد از قطع روآکوتان، برطرف شده بودند.